1. Huyết Áp Cao Là Gì? Hiểu Đơn Giản Qua Hai Con Số

Hãy tưởng tượng trái tim bạn là một máy bơm, và các mạch máu là những đường ống. Huyết áp chính là áp lực của máu tác động lên thành các "đường ống" đó mỗi khi tim bơm máu đi khắp cơ thể.

Khi đo, bạn sẽ thấy hai con số:

• Số trên (Huyết áp tâm thu): Áp lực khi tim co bóp, đẩy máu đi.
• Số dưới (Huyết áp tâm trương): Áp lực khi tim thả lỏng, nghỉ ngơi giữa các nhịp đập.

Vậy thế nào là cao? Theo các bác sĩ tại Việt Nam, bạn được chẩn đoán là huyết áp cao khi huyết áp từ 140/90 mmHg trở lên. Tuy nhiên, ngay cả khi huyết áp ở mức 130-139/80-89 mmHg, bạn cũng cần hết sức lưu ý vì đây là giai đoạn "tiền tăng huyết áp" – hồi chuông cảnh báo để chúng ta điều chỉnh lối sống kịp thời.

2. Tại Sao Huyết Áp Lại Cao? Nguyên Nhân Đến Từ Đâu?

Có hai nhóm nguyên nhân chính:

• Huyết áp cao nguyên phát (phổ biến, chiếm 90-95%): Phần lớn không xác định được nguyên nhân rõ ràng, nhưng có liên quan đến các yếu tố như tuổi tác, gia đình có người bị, thừa cân, ăn mặn, ít vận động, hút thuốc, uống rượu bia nhiều và căng thẳng kéo dài.
• Huyết áp cao thứ phát (hiếm gặp hơn): Là hậu quả của một bệnh khác (ví dụ: bệnh thận, bệnh tuyến giáp) hoặc do tác dụng phụ của một số loại thuốc. Tin vui là nếu điều trị dứt điểm nguyên nhân gốc, huyết áp có thể trở về bình thường.

3. Dấu Hiệu Nhận Biết: Đừng Chờ Cơ Thể "Lên Tiếng"

Điều nguy hiểm nhất của huyết áp cao là nó thường không có triệu chứng rõ ràng. Nhiều người chỉ vô tình phát hiện khi khám sức khỏe định kỳ. Đừng đợi đến khi có các dấu hiệu như đau đầu, chóng mặt, mờ mắt, khó thở... mới đi kiểm tra. Lúc đó, huyết áp có thể đã rất cao.

Đặc biệt lưu ý: Nếu bạn đột ngột đau đầu dữ dội, đau tức ngực, khó thở, buồn nôn, lú lẫn, hãy đi cấp cứu ngay lập tức vì đó có thể là dấu hiệu của cơn tăng huyết áp cấp cứu, vô cùng nguy hiểm.

4. Huyết Áp Cao Gây Hại Gì? Hậu Quả Thầm Lặng Không Thể Xem Thường

Nếu không được kiểm soát, áp lực máu cao liên tục sẽ làm tổn thương các cơ quan quan trọng:

• Với tim: Gây dày cơ tim, suy tim, nhồi máu cơ tim.
• Với não: Dẫn đến đột quỵ (tai biến mạch máu não).
• Với thận: Gây suy thận.
• Với mắt: Làm tổn thương mạch máu võng mạc, có thể dẫn đến mù lòa.

5. Chìa Khóa Vàng Để Kiểm Soát Huyết Áp Hiệu Quả

Kiểm soát huyết áp là một hành trình dài, kết hợp nhuần nhuyễn giữa thay đổi lối sống và dùng thuốc theo chỉ định.

1. Thay Đổi Lối Sống - Nền Tảng Quan Trọng Nhất

• Ăn uống lành mạnh: Giảm muối (hạn chế nước mắm, bột canh, đồ ăn sẵn), tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt. Ưu tiên cá, thịt gia cầm thay vì thịt đỏ.
• Vận động thường xuyên: Đi bộ, đạp xe, bơi lội nhẹ nhàng ít nhất 30 phút mỗi ngày. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ về cường độ tập phù hợp với tình trạng của bạn.
• Giữ cân nặng hợp lý: Giảm cân nếu bạn đang thừa cân.
• Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia.
• Giảm căng thẳng: Ngủ đủ giấc, tập thiền, nghe nhạc, làm điều mình thích.

1. Tuân Thủ Điều Trị Thuốc - Người Bạn Đồng Hành Tin Cậy

• Nếu bác sĩ kê đơn, hãy uống thuốc đều đặn, đúng giờ mỗi ngày. Đừng tự ý ngừng thuốc khi thấy huyết áp đã ổn.
• Thuốc hạ áp có nhiều loại với cơ chế khác nhau. Bác sĩ sẽ lựa chọn loại phù hợp nhất cho bạn. Hãy trao đổi thẳng thắn nếu bạn gặp tác dụng phụ.

Lời Kết: Hành Trình Sống Khỏe Bắt Đầu Từ Hôm Nay

Huyết áp cao là một người bạn đồng hành cần được quan tâm mỗi ngày. Bằng cách hiểu rõ về nó, điều chỉnh lối sống và tuân thủ điều trị, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát tốt huyết áp, giảm thiểu biến chứng và sống một cuộc sống vui khỏe.

Hãy nhớ, đo huyết áp định kỳ và tái khám đúng hẹn là chìa khóa then chốt. Hãy xem đó là thói quen chăm sóc bản thân, như một lời yêu thương gửi đến trái tim của chính mình.

Tác giả Dược Sĩ Mai Thị Hai