Mẹo 1: "Chia nhỏ để chinh phục" – Ăn ít mà chất, khỏe hơn mỗi ngày

Bí quyết đầu tiên và cũng là quan trọng nhất mà tôi muốn chia sẻ với bạn chính là: thay vì cố gắng ăn 3 bữa lớn, hãy thử chia thành 5-6 bữa nhỏ, hoặc thậm chí nhiều hơn trong ngày.

Tại sao lại hiệu quả đến vậy?

Hãy tưởng tượng cơ thể bạn đang cần năng lượng liên tục để "chiến đấu". Một bữa ăn lớn giống như đổ một thùng xăng đầy rồi chờ hết, khiến cơ thể mệt mỏi vì phải tiêu hóa một lúc quá nhiều. Ngược lại, các bữa nhỏ giống như tiếp nhiên liệu đều đặn, giữ cho "cỗ máy" cơ thể luôn hoạt động ổn định, giúp bạn chống lại cơn mệt mỏi triền miên. Hơn nữa, nhìn một đĩa thức ăn nhỏ xinh bao giờ cũng dễ chịu và ít áp lực hơn một đĩa đầy ắp, phải không nào?

Cách thực hiện thật đơn giản:

• Ăn mỗi 2-3 giờ: Đừng đợi đến khi bụng réo mới ăn. Hãy xem việc ăn như một phần của lịch trình điều trị, có thể đặt một chiếc chuông báo nhỏ xinh để nhắc nhở mình.
• Tận dụng "giờ vàng": Buổi sáng thường là lúc bạn cảm thấy khỏe khoắn và ngon miệng nhất. Hãy biến bữa sáng thành bữa ăn thịnh soạn và giàu dinh dưỡng nhất trong ngày nhé.
• Luôn có "đồng minh" bên cạnh: Chuẩn bị sẵn những món ăn nhẹ bổ dưỡng như một hộp sữa chua, vài lát phô mai, bánh quy, các loại hạt, hay trái cây khô. Khi nào thấy hơi muốn ăn là có thể dùng ngay.
• Uống nước thông minh: Nước rất cần thiết, nhưng uống nhiều trong bữa ăn sẽ làm bạn no nhanh. Hãy tập trung uống nước vào giữa các bữa ăn. Khi ăn, chỉ nhấp từng ngụm nhỏ để làm mềm thức ăn thôi nhé.

Mẹo 2: "Lắng nghe cơ thể" – Trở thành đầu bếp tài ba cho chính mình

Cơ thể và khẩu vị của bạn lúc này rất nhạy cảm. Vì vậy, sự linh hoạt và một chút sáng tạo trong bếp sẽ là "chìa khóa" vàng.

Chế biến món ăn sao cho thật "dịu dàng":

Khi miệng và họng có cảm giác đau rát, hãy ưu tiên những món ăn mềm mại, dễ nuốt.

• Bạn thân của sự mềm mại: Cháo, súp, sinh tố, các món hầm nhừ, thịt xay, cá hấp là những lựa chọn tuyệt vời. Chúng không đòi hỏi bạn phải nhai nhiều và rất "nhẹ nhàng" với cổ họng.
• Nhiệt độ cũng là một mẹo: Thức ăn mát hoặc ở nhiệt độ phòng thường ít mùi hơn đồ ăn nóng, giúp giảm cảm giác buồn nôn. Hãy thử một đĩa salad gà, sữa chua mát lạnh, hoặc một chiếc bánh sandwich xem sao.

"Giải mã" vị giác thất thường:

Đây là lúc bạn trở thành một nhà thám hiểm, khám phá xem điều gì phù hợp với mình nhất. Một cuốn sổ nhỏ ghi lại những gì bạn ăn và cảm nhận của bạn sẽ là một "bản đồ kho báu" vô giá.

Khi miệng có vị lạ như kim loại:

• Đổi dụng cụ: Hãy thử dùng đũa, muỗng bằng nhựa hoặc gỗ thay vì kim loại.
• Thêm chút vị chua: Vài giọt chanh, giấm, hoặc một lát cam có thể "át" đi vị kim loại rất hiệu quả.
• Đổi nguồn đạm: Nếu thịt đỏ có vị lạ, hãy tạm chuyển sang thịt gà, cá, trứng, hoặc đậu phụ.
• Làm dịu khoang miệng: Ngậm một viên kẹo bạc hà hoặc kẹo gừng không đường có thể giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn.

Khi mọi thứ đều nhạt nhẽo:

• Đánh thức vị giác: Đừng ngại dùng thêm các loại rau thơm như húng quế, ngò, hoặc các gia vị như gừng, bột tỏi để món ăn thêm đậm đà, hấp dẫn.
• Ướp cho thấm vị: Ướp thịt, cá với nước sốt đậm đà một chút trước khi nấu sẽ giúp món ăn ngon hơn nhiều.

Khi mùi thức ăn là "nỗi ám ảnh":

• Tránh xa khu bếp: Hãy nhờ người thân nấu giúp và mở quạt thông gió để mùi thức ăn bay đi bớt.
• Chọn món "kín đáo": Ưu tiên các món ăn lạnh, ít mùi như salad, sữa chua, hoa quả.

Mẹo 3: "Mỗi muỗng đều quý" – Biến thức ăn thành "viên nang năng lượng"

Khi ăn được ít, mỗi một miếng ăn đều là vàng. Mục tiêu của chúng ta là làm cho mỗi muỗng thức ăn trở nên "chất lượng" nhất có thể.

Tại sao cơ thể bạn cần nhiều năng lượng hơn?

Cơ thể bạn lúc này giống như một công trường đang hoạt động hết công suất để sửa chữa, tái tạo và chiến đấu. Nó cần rất nhiều năng lượng (calo) và "vật liệu xây dựng" (chất đạm) để làm tất cả những việc đó. Nếu không cung cấp đủ, cơ thể sẽ phải "phá vỡ" chính cơ bắp của mình, dẫn đến sụt cân và kiệt sức.

Sự thật về lầm tưởng "Ăn bổ sẽ nuôi khối u"

Có một nỗi sợ vô hình nhưng rất nguy hiểm mà nhiều người hay truyền tai nhau: "Ăn nhiều sẽ nuôi khối u". Tôi xin khẳng định với bạn, đây là một quan niệm SAI LẦM.

Sự thật là: Chính suy dinh dưỡng mới là kẻ thù nguy hiểm nhất. Khi bạn không ăn đủ, không chỉ khối u mà tất cả các tế bào khỏe mạnh, đặc biệt là hệ miễn dịch, cũng bị "bỏ đói". Một cơ thể suy kiệt thì làm sao có đủ sức mạnh để chiến đấu? Vì vậy, ăn đủ chất là để "tiếp sức" cho đội quân của chính bạn, chứ không phải nuôi dưỡng kẻ thù.

"Bí kíp" làm giàu dinh dưỡng một cách tinh tế:

• Thêm chất béo tốt: Cho một muỗng dầu ô liu, bơ lạt vào súp, cháo. Phết một lớp bơ đậu phộng lên bánh mì hoặc chấm với trái cây.
• Thêm sữa bột "bí mật": Thêm vài muỗng sữa bột nguyên kem hoặc bột protein vào sinh tố, súp kem, cháo. Món ăn sẽ giàu dinh dưỡng hơn mà hương vị không thay đổi nhiều.
• Rắc thêm phô mai, các loại hạt: Rắc chút phô mai bào lên cơm, mì, hoặc rắc các loại hạt xay vào sữa chua. Vừa ngon lại vừa bổ.
• Khi không ăn được, hãy uống: Sinh tố và súp kem là những "bữa ăn dạng lỏng" tuyệt vời.
• Sinh tố năng lượng: Xay chuối, yến mạch, bơ đậu phộng, sữa chua Hy Lạp và sữa tươi. Một ly sinh tố như vậy chứa đầy đủ năng lượng và đạm.
• Súp kem bổ dưỡng: Xay nhuyễn bí đỏ (hoặc khoai lang) đã hấp chín với một chút kem tươi và nước dùng gà. Vừa thơm ngon, vừa dễ nuốt.

Mẹo 4: "Xoa dịu khó chịu" – Cẩm nang xử lý nhanh các vấn đề thường gặp

Đây là một cuốn sổ tay nhỏ để bạn và gia đình có thể tham khảo nhanh mỗi khi gặp phải những triệu chứng khó chịu trong ăn uống.

Mẹo 5: "Nuôi dưỡng tâm hồn" – Bữa ăn là niềm vui, không phải áp lực

Bạn có đồng ý với tôi rằng, bữa ăn ngon nhất là khi ta cảm thấy vui vẻ và thoải mái không? Khi việc ăn trở thành áp lực, cơ thể sẽ tự động "phòng thủ". Vì vậy, tạo ra một không khí ăn uống tích cực cũng quan trọng như việc chọn món ăn vậy.

Hãy đối xử thật dịu dàng với chính mình

Đừng tự trách bản thân nếu hôm nay bạn không ăn được nhiều. Một vài muỗng súp cũng đã là một chiến thắng. Hãy ghi nhận những nỗ lực nhỏ bé của mình mỗi ngày.

Biến bữa ăn thành khoảnh khắc thư giãn:

• Ăn cùng người thân: Những câu chuyện vui vẻ bên mâm cơm có thể giúp bạn quên đi áp lực phải ăn.
• Tạo không gian xinh xắn: Bày món ăn ra một chiếc đĩa đẹp, bật một bản nhạc bạn yêu thích. Hãy làm bất cứ điều gì khiến bạn cảm thấy thoải mái.
• Vận động nhẹ nhàng: Một cuộc đi bộ ngắn trước bữa ăn khoảng 30 phút có thể kích thích cảm giác thèm ăn một cách kỳ diệu.

Lời nhắn gửi đến người thân yêu: Yêu thương đúng cách là sức mạnh lớn nhất

Sự quan tâm của gia đình là vô giá, nhưng đôi khi, những lời động viên như "Cố ăn thêm đi con" lại vô tình tạo ra áp lực. Thay vào đó, người thân có thể:

• Tạo không khí vui vẻ: Hãy trò chuyện về những chủ đề khác, đừng chỉ tập trung vào việc người bệnh ăn được bao nhiêu.
• Dọn những phần ăn nhỏ: Một bát súp nhỏ xinh sẽ mời gọi hơn một tô lớn.
• Cùng ngồi vào bàn ăn: Sự đồng hành của bạn chính là lời động viên ý nghĩa nhất.
• Tôn trọng cảm xúc: Nếu người bệnh không muốn ăn, hãy thấu hiểu và thử lại vào lúc khác, đừng tỏ ra thất vọng.

Lời kết: Bạn không hề đơn độc trên hành trình này

Duy trì dinh dưỡng trong quá trình điều trị ung thư là một cuộc chiến thầm lặng nhưng vô cùng quan trọng. 5 mẹo nhỏ trên đây là những công cụ để bạn có thể chủ động chăm sóc và tiếp thêm sức mạnh cho cơ thể mình.

Tuy nhiên, hãy nhớ rằng mỗi người là một cá thể riêng biệt. Những lời khuyên này là điểm khởi đầu, nhưng sự tư vấn từ đội ngũ y tế mới là kim chỉ nam chính xác nhất.

Khi nào cần gọi cho bác sĩ ngay lập tức?

Đừng ngần ngại liên hệ với bác sĩ, y tá hoặc chuyên gia dinh dưỡng nếu bạn gặp bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:

• Không thể ăn hoặc uống bất cứ thứ gì trong hơn một ngày.
• Nôn mửa liên tục hơn 24 giờ.
• Tiêu chảy nặng hoặc kéo dài hơn một ngày.
• Sụt cân nhanh (từ 1.5 kg trở lên trong một tuần).
• Có dấu hiệu mất nước: nước tiểu sẫm màu, chóng mặt, miệng khô khốc.
• Đau khi nuốt đến mức không thể ăn uống được.
• Bất kỳ triệu chứng đáng lo ngại nào khác như sốt cao, ớn lạnh.

Đội ngũ y tế, đặc biệt là các chuyên gia dinh dưỡng, sẽ xây dựng một kế hoạch ăn uống được "thiết kế" riêng cho bạn, giúp bạn vượt qua giai đoạn này một cách an toàn và hiệu quả nhất.

Bạn mạnh mẽ hơn bạn nghĩ rất nhiều. Hãy tận dụng mọi sự hỗ trợ, từ những mẹo nhỏ này đến các chuyên gia y tế, để biến dinh dưỡng thành người bạn đồng hành đáng tin cậy nhất trên con đường chiến thắng bệnh tật.

Tác giả Dược Sĩ Mai Thị Hai